onderhoud met visie en gerichte snoei.

fruitbomen_Broché_02appelbomen_Broché_l
snoei_appelboom
appelboom8na_de_snoei

erfbeplanting rond hedendaag melkveebedrijf in historisch kader

Project erfbeplanting te Zwijnaarde

Deze opdracht voorziet in een verantwoorde erfbeplanting rond een hedendaags computergestuurd melkveebedrijf.

In overleg met de boer en zijn buren is er gekozen voor een historisch verantwoorde erfbeplanting die zonnepanelen van de buren niet zal beschaduwen. Deze boer en zijn gezin werken actief mee aan publieke activiteiten zoals de dag van de landbouw, fietstochten en educatieve schoolbezoeken. Er is bewust gekozen voor een aanplant van oude appelrassen die het goed doen op magere zandgrond.  Daarenboven is er speciaal gezocht naar bomen die afgeënt zijn op een geschikte onderstam voor zandgrond. Dit laatste is heel belangrijk om ervoor te zorgen dat de boom goed inwortelt en niet gevoelig wordt voor stamrot of vruchtboomkanker. Daar meer dan 95% van de commercieel verhandelde hoogstambomen op een ongeschikte onderstam zijn geënt is het doorgedreven zoeken naar geschikte bomen heel belangrijk.

Deze appelbomen zullen elkaar bestuiven en zijn ideaal om een smaakvol, aromatisch en biologisch appelsap van te laten persen dat duidelijk in smaakpallet verschilt van appelsappen geperst van commerciële rassen. Dit sap kan geschonken kan worden aan bezoekers.

Rond de nieuwe stal wordt gewerkt met hakhout van onder andere knoteiken en hazelaar.

De grasbermen onder de fruitbomen worden beplant met geschikte historisch verantwoorde stinzenbollen. Deze zullende inkom kleur geven van februari tot half mei. De pollen en de nectar van deze bloemen zal een welkome extra zijn voor bijen en kleine insecten.

Voorgeschiedenis

Vanuit de provinciale overheid waren hier hoogstammige eiken geadviseerd om de toegangsweg tot de hoeve, de nieuwe melkveestal en betonplaat voor kuilvoeders beter in het landschap te integreren.
Bij dit kortzichtig advies heeft men helemaal geen rekening gehouden dat zich langs de straatzijde woningen situeerden met zonnepanelen.
Door de bewoners was er reeds terecht bezwaar aangetekend.

Onderzoek wijst uit de optie van hoogstammige eiken niet allen praktisch op middellange termijn heel wat juridische problemen zal geven, maar ook historisch niet viel te motiveren in dit historisch waardevol agrarisch landschap in de Gentse stadsrand. Indien u ook denk aan erfbeplanting en dit doordacht en overleg met uw omgeving wenst te doen met respect voor uw omgeving, contacteer Stefan Vidts (klik hier)

Restauratie romantische stadstuin uit 1890

Tussen 1889 en 1900 laat rentenier Théophile Godtschalck een veranda met aansluitend een wintertuin en een totaal nieuwe tuin in pittoreske stijl aanleggen.
Deze tuin valt op door het rijkelijk gebruik van rustiek cement, ook wel ‘faux rocaille’ genoemd. In Vlaanderen is dit vooral gekend van de Lourdes grotten, waar het meestal vrij grof werd toegepast. Hier is het rustiek cement bijzonder verfijnd toegepast: het rotswerk van de grot met brug en de wintertuin roepen op een zeer verfijnde wijze de illusie van een bergen en onpeilbare vochtige grotten op.
Het model van de tuin is typisch voor de 19de eeuw en de vroege 20ste eeuw: een koer gevolgd door een tuin met circulair pad, een rondgang die gebufferd zit in een heester en bomenrand. De achterzijde van het open centrale deel is verhoogd, in regel met een talud beplant met wintergroene beplanting. Te Wervik is dit podium uitgewerkt tot een rustieke brug en grotconstructie. Beide lopen zeer mooi in elkaar over.
In plaats van een klassiek  octogonaal theepaviljoen zijn hier de voormalige paardenstallen omgevormd tot een unieke wintertuin waarbij de wanden bekleed zijn met rocaillewerk. Dit rotswerk vormt pochetten waarin varens en andere schaduwplanten konden groeien. Drie spiegels zorgen voor een oneindige reflectie en drie naar buiten toe open zwaaiende dubbele deuren met art nouveau glas zorgen ervoor dat er tijdens de zomer volop interactie is met de tuin.

In de loop der jaren was de vorm van de tuin ongewijzigd gebleven, maar hadden de opeenvolgende eigenaars nieuwe planten toegevoegd waardoor alles was toegegroeid en het spel tussen open en gesloten volumes was verloren gegaan. Het rotswerk in de wintertuin was licht beschadigd doordat een vorige eigenaar een radiologie kabinet had ingebouwd en het rotswerk van de follies in de tuin was door erosie en de tuin verweerd. Ook moesten enkele planten met sentimentele waarde van de huidige eigenares passend ingebracht worden binnen de grenzen van deze tuin.

Hedendaags tuinproject, luw in onderhoud, rijk in variatie

Opdracht:

Het ontwerpen van een onderhoudsvriendelijke en kindvriendelijke tuin met aandacht voor de variatie binnen de 4 seizoenen, wat kleinfruit, bloemen om te knippen en het verbinden van deze zeer hedendaagse woning met de omgeving via doorzichten. Deze tuin omsluit een hedendaags landhuis dat de private woonfunctie als een dokterspraktijk bundelt rond een monumentale traphal. Net als de traphal in de woning moet het beide functies visueel in elkaar laten overvloeien qua beleving, maar praktisch voldoende gescheiden blijven.
Architect Geert Pauwels van Studio Dial architect ontwerpt voor de bouwheer deze hedendaagse woning, een centrale monumentale traphal in het centrum van een kubus waarrond spiraalsgewijs de functies en de kamers gegroepeerd zijn.

Project:


Het geheel is een totaalconcept dat visueel in elkaar overvloeit, aandacht heeft voor de seizoenen en de verschillende functies – praktijk, privé, bloementuin, speelruimte voorkinderen – toch vlot organisatorisch scheidt.
De praktijkruimte wordt omsloten door een ‘woodland garden’ die gedomineerd wordt door een monumentale Sequoia. Deze wintergroene Noord-Amerikaanse woudreus is kenmerkend rond woningen van notabelen aan het begin van de 20ste eeuw. De stoere Sequoia vormt visueel een driehoek met de solide barokke kerktoren van het dorp en het kubusvormige torenvolume van de deze woning. Deze sequoia zal binnen enkele jaren samen met de woning en de kerk het dorpsbeeld bepalen en verder karakteriseren.
In de tuin is aandacht voor florale aspecten en seizoensgebonden elementen, elk seizoen heeft zijn kleur. Enkele vruchtbomen, een notelaar en wat kleinfruit zorgen voor een productief aspect. Tussen de bloeiende planten en heesters zorgt een tapijt van stinzenplanten voor een boeiend voorjaar en een onderhoudsluwe tuin.

Link architect woning: Geert Pauwels & Studio DIAL ARCHITECTS

Daktuin bij dubbelwoonst in Leuvense stadsrand.

Concept:

2 aansluitende zeer onderhoudsvriendelijke tuinen op een parking met subtiele verschillen en mooie bloeiaccenten doorheen het jaar.

web_project_Kesselo_02

project: rooftop garden above parking

web_project_Kesselo

project: rooftop garden above parking

Dit project is gelegen in de Leuvense groene stadsrand. Nieuwbouw verkaveling van reeks villa-appartementen waar 2 eigenaars vragen om hun aanpalende tuinen gemeenschappelijk te ontwerpen. De tuinen liggen voor meer dan de helft op het dak van de parking. Er is dus amper 15cm daktuinsubstraat. Ze wensen beide een zeer onderhoudsvriendelijke tuin die in elkaar lijkt over te lopen en voldoende privacy geeft. Daarnaast moet elke tuin ook enkele belangrijke individuele, persoonlijke accenten bezitten. De scheiding en buffer tussen beide tuinen wordt gevormd door een collectie van historische Rhododendroncultivars, zoals ook te vinden zijn in de omliggende tuinen van kasteeltjes en oude villa’s. Ze zorgen voor opeenvolgende kleurnuances van april tot juni. De zomermaanden en de herfst krijgen kleur door enkele groepen vaste planten die ideaal gedijen in dit doorlatende magere daktuinsubstraat en in het oog springen door een zeer lange bloeiperiode.
Er is bewust gekozen om gras te vervangen door een droogte resistente bodembedekkende Juniperussoort die in de zomer niet extra hoeft beregend te worden. Een speels pad met grote betontegels zorgt ervoor dat men door de tuin kan wandelen.

Het magere bodemsubstraat en de bodembedekkende Juniperus  zijn ideaal om de sporen van morilles paddestoelen op te enten. Reeds vanaf het eerste jaar was er een rijke oogst aan morilles.
Enkele treurperenbomen,  die compact blijven zorgen met hun grijze blad, een zuilvormige Magnolia en enkele winterbloeiende toverhazelaars zorgen voor een derde dimensie en extra kleur op onverwachte momenten van het jaar.

Wens klanten en probleemstelling:

De beide eigenaars van deze dubbelwoonst wensten een onderhoudsvriendelijke tuin die visueel aansloot bij de omgeving, de groene stadsrand van Leuven die verkaveld werd in de late 19de en de vroege 20ste eeuw.
Er moest ook kleur in de tuin zitten, liefst het hele jaar door en aandacht zijn voor planten die goede leveranciers waren van nectar en pollen voor bijen. Beide tuinen moesten visueel een eenheid vormen, maar toch voldoen privacy geven aan de bewoners. In één tuin was reeds de bonte tulpenverzameling, die de eigenaar had meegenomen uit zijn vorige woning, aangeplant. Bij de conceptvorming en aanplant diende hiermee rekening gehouden te worden.

Het grootste probleem was dat de beide tuinen zich voor 70% boven de ondergrondse parking bevonden. Er was dus slechts 15 cm daktuinsubstraat. Om zo milieubewust te werken werd van meet af aan besloten niet te werken met een automatische beregening en een grasmat. Een grasmat op een daktuin moet tijdens de zomer permanent beregend en gevoed worden. Het overschot aan water spoelt met het teveel aan voedingstoffen uit naar de riolering en zorgt zo in de de aanpalende beken en rivieren voor een stikstofvervuiling en exponentiële algengroei.

In de zone buiten de daktuinen zaten de regenputten. De aanvulgrond die er gebruikt werd, was van dusdanige slechte kwaliteit dat ook hier vooral moest gewerkt worden met zeer sterke planten of oppervlakkig wortelende planten omdat enkel de bovenlaag kon verbeterd worden.

Romantische gestructureerde tuin op helling

Concept: (Deze tuin is op aanvraag te bezoeken, klik hier)

Charmant ecologisch huwelijk tussen bloementuin en functionele georganiseerde ruimte rond een formele vijver in het centrum van de tuin.

Romantic flower garden on a slope with pound as focal point

Droog gestapelde muren en enkele functionele paden structureren de plantvakken naar de vijver en achterliggende boomgaard. Door de onregelmatige trapeziumvorm van het perceel staat geen enkele grenslijn haaks en is het onmogelijk rechte assen te trekken. De gestapelde keermuren van lokale gobertanger zandsteen en de paden vormen een patroon van in elkaar passende stompe hoeken die naar de centrale verhoogde vijver leiden. Deze vijver met overloop vormt het stuctuurelement in de tuin. Hij begeleidt het zicht van de tuinbelever vanuit elk hoekpunt dat naar de bestaande monumentale op stam gesnoeide hazelaar leidt. Een nieuw geplaatste knoteik, nabij het nieuw geplaatste glazen luifel, vormt het antecedent voor de hazelaar nabij de woning (zie afbeelding links). Beschut en in de luwte kan men van onder het glazen dak op ieder moment van het jaar de dynamiek van de tuin beleven intens beleven.

Romantic flower garden; the rectangular pond directs the view towards the axial focus and the old Hazeltree.

Romantic flower garden; the rectangular pond directs the view towards the axial focus and the old Hazeltree.

De afbeelding links geeft een zicht van de  vijver naar de woning. De verschillende muren en steensoorten werden uniform grijs gekaleid. Er werd een rechtstreekse toegang van de woning naar de tuin voorzien. De voormalige kille en schaduwrijke zone werd overdekt met een glazen dak. Deze zone was voordien een verloren hoek in de tuin, maar is vandaag een beschutte luwte waar men bijna het gehele jaar van de tuin kan genieten, ontbijten, aperitieven, …. De ruimte tussen de keermuren en de terrassen zijn ingevuld met plantvakken. Ze zijn beplant met een combinatie van heesters, vaste planten en bollen. Deze zullen na enkele jaren een onderhoudssluwe vegetatie vormen. Naar beplanting toe is er gewerkt vanuit het concept van een associatieve plantengemeenschap met planten die typisch zijn voor een zware kleiachtige leembodem. Eenmaal de planten gevestigd zijn, moeten deze zich zonder noemenswaardig onderhoud kunnen handhaven. Belangrijkste onderhoudstaak is het jaarlijks maaien van de afgestorven planten in het najaar en het afvoeren van het maaisel. Het gazon dat aansluit op de plantvakken is deels omgevormd tot een bloemenweide met stinzenplanten.  Tijdens de late winter en het voorjaar zorgen ze voor een overweldigend bloei-effect.

Wens Klanten:

Een tuin waar de wensen van de tuinheer en tuindame totaal tegenover elkaar leken te staan. Toch kwam er een schitterende oplossing. Mevrouw wenste een charmante bloementuin met veel aandacht is voor variatie. De seizoenen moesten tastbaar zijn en het landelijke en rustieke karakter van deze arbeiderswoning met zijn stalletjes en kotjes moest benadrukt worden. Het geheel moest intimiteit uitstralen in dit landschap dat gedomineerd wordt door weidse vergezichten over een glooiend landschap. Meneer wenste een functionele tuin met aandacht voor strakke elementen waarin een vijver centraal staat. De donkere vochtige zone achter het huis moest een aangename plek worden. Het vochtprobleem moest worden aangepakt. Beide wensten een tuin die ecologisch beheerd kon worden. Wat beplanting betreft moest gestreefd worden naar een bloeirijk geheel dat eenmaal gevestigd in stand kan gehouden worden met een minimum aan onderhoud. Een gericht beheerplan en advies was wenselijk om tot dit resultaat te komen.

Aanvangssituatie:

Tuin op zuidhelling van het Pajottenland met serieus op te vangen hoogteverschil. Woning gelegen langs de Noordzijde; eveneens het laagste punt van de tuin. Geen rechtstreekse toegang vanuit de woning naar de tuin. Bij hevige regen is er gevaar voor aflopend vocht naar de woning. Ruimte meteen achter de woning vochtig, schaduwrijk en fris, dus onaangenaam als terras. Achter in de tuin staan enkele mooie fruitbomen en een op stam gesnoeide hazelaar die een ware blikvanger is, een klein groen monument. De naar buiten toe beperkt verbouwde woning was in oorsprong een werkmanswoning waar men eveneens wat kleine dieren hield die voor een extra aanvullend inkomen zorgden. In de tuin staan nog enkele kleine schuren en stalletjes.

Ommuurde stadstuin in verlengde van leefkamer

web_enclosed_city_garden_

The stuccoed garden wall.
A structure for guide espaliered fruit trees was installed and different peartrees where planted.

Oplossing:
De tuinmuur werd deels met een geschikte mortel bepleisterd waarna een structuur voor leifruit werd aangebracht. 8 zorgvuldig geselecteerde oude perenrassen die elkaar bestuiven werden aangeplant en zorgen voor fruit van augustus tot februari. Ze vormen een belangrijk onderdeel van de tuinbeleving. Tijdens de winter vormen hun grillige takken een abstracte sculptuur tegen de gepleisterde muur; het spel van het licht zorgt voor steeds wisselende schaduwen.
Een Plataan vormt een herhaling met de monumentale platanen die de Leiekaaien langs de voorgevel afzoomen. Deze specifiek geselecteerde compacte Plataansoort breekt eveneens de inkijk van de buren en geeft schaduw op het terras. Een oude, bestaande Buxus werd voorbereid en verplant samen met de Buxusbollen in pot van de eigenares. Vandaag vormen ze een speelse wolk die de enkele treden naar het terras verankeren aan de tuin.
Tijdens het voorjaar toveren stinzenplanten het gazon om tot een fleurig lenteboeket. Enkele zeer lang bloeiende heesters en vaste planten zorgen ervoor dat er het hele  jaar kleuraccenten aanwezig zijn in de tuin.
De ruimte is open gehouden en het gazon vol stinzenbloemen wordt een speelruimte voor de opgroeiende kinderen tijdens de zomermaanden en de herfst.
De in de schaduw verscholen tuindeur naar het jaagpad wordt geaccentueerd door de klare stam van een Japanse Lork. Zijn zachtgroene naalden en zijn botergele tot diep gouden herfstkleur zorgen voor een visuele verbinding met het achterliggende park met verschillende oude parkbomen. Deze bomen zorgen voor een permanent wisselende achtergrond.

Startsituatie:
Aangename ommuurde tuinkamer met zeer goede oriëntatie, soms zelfs te zonnig. Een ommuurde kleine stadstuin waar onregelmatig gemetste muren deels bedekt waren met een dik pak klimop. Tuindeur geeft uit op jaagpad langs de Leie.

Wens klant:
Het gevoel van een open ruimte behouden, dus geen onnodige compartimentering. Een tuin waar aandacht is voor opbrengstgewassen (groenten? fruit?). De seizoenen moeten tastbaar worden tot in de tuin en de inkijk van de buren moet  worden getemperd. Oplossing zoeken voor het onrustige sfeer die uitgaat van het onregelmatig metselwerk van de tuinmuren. Leeftuin in verlengde woonkamer waar opgroeiende kinderen nog ruimte hebben.

Oranjebomen Freyr, meer dan 350 jaar oud

Probleem

De oudste bomen in Freyr zijn meer dan 3 eeuwen oud. Het is op Europees vlak een uniek en bijzonder waardevol patrimonium. In 2009 werd men in Freyr geconfronteerd met een plotse bladval en sterk vergelen van de bladeren.
Gevaar voor afsterven van bomen door indrogen van jong schot en hier en daar afstervende takken. Reeds als kind heb ik een fascinatie voor oranjebomen. Tijdens mijn stage tuin- en landschapsarchitectuur in Antibes, Zuid-Frankrijk verdiepte ik mij in de lokale kwekerij van het bedrijf in de gevoeligheden van citrussen. Daarnaast bezocht ik de belangrijkste citruscollecties langsheen de Franse Rivièra. Al deze kennis nam ik, samen met een kleine collectie citrussen mee terug naar België waar ik mij verder verdiepte in het op punt stellen van een ecologisch kweken en onderhouden van deze planten zodat we niet enkel kunnen genieten van de bedwelmende geur van de bloemen maar ook de vruchten kunnen gebruiken in confituren, chutneys, gebak … zoals dit ook historisch gebeurde.
Ook te Freyr zijn we overgestapt naar een biologische teelt. De belangrijkste wijzigingen waren het aanpakken van de snoei, het schematiseren en bijsturen van de bemesting alsook het bijsturen en op punt zetten van het grondmengsel. Indien u zelf verwonderd wilt worden of bedwelmd door de bloesemgeur van 350 jaar oude appelsienbomen bezoek dan zelf de tuinen en het kasteel bij één van de mooiste te bezichtigen kastelen van België.
Adembenemende tuinen in een nauwe Maasvallei omsloten door steile rotsen begroeid met een oneindige variatie aan groen.
Meer informatie over deze unieke parel vindt u op kasteel van Freyr.

02-Freyr     freyer2     web_Freyr_0045

Werkplan

  • Analyse van de tot dan toe gehanteerde werkwijze, evaluatie en bijsturen snoei en onderhoud
  • Opstellen van werkschema en draaiboek voor wekelijkse verzorging
  • Determinatie van ziekten en behandelingsanalyse: anno 2013 is de behandeling volledig ecologisch.
  • Uitwerken van rechtlijnen bij de snoei van de bomen.
  • Om de 4 tot 5 jaar worden de bomen verkuipt met aangepast grondmengsel zodat zouten zich niet kunnen vast zetten op de wortels.

Er wordt gestreefd naar een ecologisch onderhoud en het voeden van de bomen met natuurlijke elementen.

Resultaat

Vandaag zijn de bomen opnieuw fris groen. Ze maken gezond nieuw schot en de ziekten en plagen als gevolg van de verzwakking zijn onder controle.
Freyr is een een unieke historische locatie met een bijzondere collectie kuipplanten. In de nabije toekomst zullen van de oudste bomen nieuwe bomen geënt worden zodat het genetisch materiaal van de bomen behouden blijft.